Yemekten sonra uykum geliyor ? Neden olabilir? Ne yapmalıyım?
14.5 هزار بار بازدید -
3 ماه پیش
-
Nedenleri 7 temel madde altında
Nedenleri 7 temel madde altında topladım.
1- Oreksin beyinde bir nöron kümesi tarafından sentezlenen nöropeptitdir. Orexin nöronları, uyku/uyanıklık durumları, beslenme davranışı, enerji metabolizması, ödül sistemleri, bilişsel durum, ruh hali, ve libido dahil olmak üzere bir dizi hayati vücut fonksiyonunu düzenleyen "çok görevli" nöronlardır. Yapılan çalışmalarda narkolepside (Halk arasında uyku hastalığı olarak da bilinen narkolepsi, gündüzleri aşırı uyku hali ve ani uyku atakları ile kendini bir hastalıktır.) seçici bir oreksin nöron kaybı bulunduğu gösterilmiştir. Bu da oreksinlerin uyanıklığın korunmasındaki önemli rolünü destekliyor. Hayvan modellerinde oreksin eksikliğinin obeziteye yol açtığı gösterilmiştir. Orexin normalde gündüz yükselen ve gece düşen bir nöropeptiddir. Aslında baktımığızda sirkadien ritm açısından melatoninle zıt çalışıyor gibi . Orexin düzeyinin azalması uykuya eğilim oluşturur. Yemek sonrası insülin artışı, insülin direnci ve karbonhidrat tüketimi sonucu orexin azalır ve uykuya eğilim olur.
2- Yemek sonrası kan şekerinin düşmesi (Postprandiyal hipoglisemi): Düzensiz beslenme, yoğun karbonhidrat, basit şekerlerin tüketimi sonrası insülin hızla yükselerek ve kan şekerini düşürür ve uykuya yol açar.
3-Diyabet, prediyabet (Gizli şeker) , insülin direnci olması ve yemek sonrası kan şekeri yükselmeside uykuya yol açabilir.
4-Triptofan amino asidi çok önemli ve hayati bir amino asittir, mutluluk hormonu dediğimiz serotonin ve serotoninden de melatonin ( uyku uyanıklık döngümüzü düzenleyen hormon) sentezlenmesinde kaynak triptofandır. Ancak yoğun triptofan aminoasidi içeren gıdaların (peynir, soya ürünleri, somon balığı, yumurta , hindi eti kabuklu kuruyemişler vs.) tüketimi serotonin ve melatonin hormonu üretimini artırarak uykuya eğilim oluşturur.
5-İsizeki ve arkadaşlarının yaptıkları çalışmada kahvaltı yapan ve yapmayan olmak üzere hastalar 2 ye ayrılıyor ve öğlen yemeği sonrası SMA arter ( Bağırsağı kanlandıran en önemli damar) ve karotis arter yani şahdamarımızdaki kan akışı miktarına doopler usg denilen özel usg ile bakıyorlar. Öğlen yemeği sonrası barsakta kan akışı her iki grupta artıyor ancak ve özellikle kahvaltı yapmayanlarda öğlen yemeği sonrası şahdamardaki kan akımı azalıyor, ama kahvaltı yapanlarda beyine giden kan akımında anlamlı bir azalma olmuyor . Yani kahvaltı yapılması bu açıdan öğlen uykuluğu için avantaj oluşturabilir.
6-Alkol tüketimi
7-Uyku Apne Hastalığı
Peki çözüm önerileri olarak neler yapabiliriz.
1-Yemek sonrası uyumak sindirim sistemi, mide sorunları ,kan şeker dalgalanması, gece uykusuzluğu ve kilo artışına yol açabilir bu nedenle yemek sonrası uyumaktan kaçınalım.
2-Özellikle karbonhidrat, basit şekerlerin, ağır yemeklerin tüketimi azaltılmalı böylece bizi uyanık tutan orexin nöropeptid düzeyinin düşmesi engellenir ve uyku hali azalır.
3-Protein, sağlıklı yağlar ve lifli gıdalar içeren dengeli bir diyete uymak , kan şekerini stabil tutar ve uykuyu azaltır.
4-Triptofan amino asidini yoğun içeren içeren gıdaların (peynir, soya ürünleri, somon balığı, yumurta , hindi eti kabuklu kuruyemişler vs.) tüketimi azaltılabilir
5-Yemek sonrası egzersiz çok önerilmez ama hafif egzersiz, yürüyüş gibi orexini artırır ve uyku halini azaltır.
6-Öğünleri aralarını sıklaştırmak, porsiyonları küçültmek : Sindirimi kolaylaştırır ve kan şeker dalgalanmasını azaltarak uykuyu azaltır.
7-Mutlaka yeterli su tüketmek
8-Alkol alımını sınırlamak
9- Gece uykumuzu düzenli uyumaya çalışmak
10-Tabi postprandiyal hipoglisemi, diyabet, prediyabet, insülin direnci, uyku apnesi gibi olası durumlar açısından hekim görüşüne başvurmak
Kaynaklar
1- Chieffi S. Orexin System: The Key for a Healthy Life. Front Physiol. 2017 May 31;8:357
2- Ishizeki A. Influence of breakfast on hemodynamics after lunch - a sonographic evaluation of mesenteric and cervical blood flows. Clin Physiol Funct Imaging. 2019 May;39(3):226-229.
3- Harnish MJ, Greenleaf SR, Orr WC. A comparison of feeding to cephalic stimulation on postprandial sleepiness. Physiol Behav. 1998 Apr;64(1):93-6.
4-Macht M, Gerer J, Ellgring H. Emotions in overweight and normal-weight women immediately after eating foods differing in energy. Physiol Behav. 2003 Nov;80(2-3):367-74
5-Butterick TA.Sleep, Orexin and Cognition. Front Neurol Neurosci. 2021;45:38-51. doi: 10.1159/000514960. Epub 2021 May 28. PMID: 34052810.
İyot nedir, iyot neden önemlidir , iy...
D Vitamini, D vitamini kaç olmalı, ha...
Magnezyum çeşitleri nelerdir? Magnezy...
Karaciğer yağlanması , karaciğer yağl...
Kan şekeri kaç olmalı
Prediyabet ( Gizli şeker) nedir ?
Melatonin nedir ? Melatonin ne işe ya...
Selenyum, Selenyum nedir , selenyum f...
HBA1C nedir , HBA1C kaç olmalı , HBA...
Aşırı terleme sebepleri ? 10 ÖNEMLİ ...
B12 vitamini B12 eksikliği belirtiler...
Tiroid nodülü nedir ? Tiroid nodüller...
1- Oreksin beyinde bir nöron kümesi tarafından sentezlenen nöropeptitdir. Orexin nöronları, uyku/uyanıklık durumları, beslenme davranışı, enerji metabolizması, ödül sistemleri, bilişsel durum, ruh hali, ve libido dahil olmak üzere bir dizi hayati vücut fonksiyonunu düzenleyen "çok görevli" nöronlardır. Yapılan çalışmalarda narkolepside (Halk arasında uyku hastalığı olarak da bilinen narkolepsi, gündüzleri aşırı uyku hali ve ani uyku atakları ile kendini bir hastalıktır.) seçici bir oreksin nöron kaybı bulunduğu gösterilmiştir. Bu da oreksinlerin uyanıklığın korunmasındaki önemli rolünü destekliyor. Hayvan modellerinde oreksin eksikliğinin obeziteye yol açtığı gösterilmiştir. Orexin normalde gündüz yükselen ve gece düşen bir nöropeptiddir. Aslında baktımığızda sirkadien ritm açısından melatoninle zıt çalışıyor gibi . Orexin düzeyinin azalması uykuya eğilim oluşturur. Yemek sonrası insülin artışı, insülin direnci ve karbonhidrat tüketimi sonucu orexin azalır ve uykuya eğilim olur.
2- Yemek sonrası kan şekerinin düşmesi (Postprandiyal hipoglisemi): Düzensiz beslenme, yoğun karbonhidrat, basit şekerlerin tüketimi sonrası insülin hızla yükselerek ve kan şekerini düşürür ve uykuya yol açar.
3-Diyabet, prediyabet (Gizli şeker) , insülin direnci olması ve yemek sonrası kan şekeri yükselmeside uykuya yol açabilir.
4-Triptofan amino asidi çok önemli ve hayati bir amino asittir, mutluluk hormonu dediğimiz serotonin ve serotoninden de melatonin ( uyku uyanıklık döngümüzü düzenleyen hormon) sentezlenmesinde kaynak triptofandır. Ancak yoğun triptofan aminoasidi içeren gıdaların (peynir, soya ürünleri, somon balığı, yumurta , hindi eti kabuklu kuruyemişler vs.) tüketimi serotonin ve melatonin hormonu üretimini artırarak uykuya eğilim oluşturur.
5-İsizeki ve arkadaşlarının yaptıkları çalışmada kahvaltı yapan ve yapmayan olmak üzere hastalar 2 ye ayrılıyor ve öğlen yemeği sonrası SMA arter ( Bağırsağı kanlandıran en önemli damar) ve karotis arter yani şahdamarımızdaki kan akışı miktarına doopler usg denilen özel usg ile bakıyorlar. Öğlen yemeği sonrası barsakta kan akışı her iki grupta artıyor ancak ve özellikle kahvaltı yapmayanlarda öğlen yemeği sonrası şahdamardaki kan akımı azalıyor, ama kahvaltı yapanlarda beyine giden kan akımında anlamlı bir azalma olmuyor . Yani kahvaltı yapılması bu açıdan öğlen uykuluğu için avantaj oluşturabilir.
6-Alkol tüketimi
7-Uyku Apne Hastalığı
Peki çözüm önerileri olarak neler yapabiliriz.
1-Yemek sonrası uyumak sindirim sistemi, mide sorunları ,kan şeker dalgalanması, gece uykusuzluğu ve kilo artışına yol açabilir bu nedenle yemek sonrası uyumaktan kaçınalım.
2-Özellikle karbonhidrat, basit şekerlerin, ağır yemeklerin tüketimi azaltılmalı böylece bizi uyanık tutan orexin nöropeptid düzeyinin düşmesi engellenir ve uyku hali azalır.
3-Protein, sağlıklı yağlar ve lifli gıdalar içeren dengeli bir diyete uymak , kan şekerini stabil tutar ve uykuyu azaltır.
4-Triptofan amino asidini yoğun içeren içeren gıdaların (peynir, soya ürünleri, somon balığı, yumurta , hindi eti kabuklu kuruyemişler vs.) tüketimi azaltılabilir
5-Yemek sonrası egzersiz çok önerilmez ama hafif egzersiz, yürüyüş gibi orexini artırır ve uyku halini azaltır.
6-Öğünleri aralarını sıklaştırmak, porsiyonları küçültmek : Sindirimi kolaylaştırır ve kan şeker dalgalanmasını azaltarak uykuyu azaltır.
7-Mutlaka yeterli su tüketmek
8-Alkol alımını sınırlamak
9- Gece uykumuzu düzenli uyumaya çalışmak
10-Tabi postprandiyal hipoglisemi, diyabet, prediyabet, insülin direnci, uyku apnesi gibi olası durumlar açısından hekim görüşüne başvurmak
Kaynaklar
1- Chieffi S. Orexin System: The Key for a Healthy Life. Front Physiol. 2017 May 31;8:357
2- Ishizeki A. Influence of breakfast on hemodynamics after lunch - a sonographic evaluation of mesenteric and cervical blood flows. Clin Physiol Funct Imaging. 2019 May;39(3):226-229.
3- Harnish MJ, Greenleaf SR, Orr WC. A comparison of feeding to cephalic stimulation on postprandial sleepiness. Physiol Behav. 1998 Apr;64(1):93-6.
4-Macht M, Gerer J, Ellgring H. Emotions in overweight and normal-weight women immediately after eating foods differing in energy. Physiol Behav. 2003 Nov;80(2-3):367-74
5-Butterick TA.Sleep, Orexin and Cognition. Front Neurol Neurosci. 2021;45:38-51. doi: 10.1159/000514960. Epub 2021 May 28. PMID: 34052810.
İyot nedir, iyot neden önemlidir , iy...
D Vitamini, D vitamini kaç olmalı, ha...
Magnezyum çeşitleri nelerdir? Magnezy...
Karaciğer yağlanması , karaciğer yağl...
Kan şekeri kaç olmalı
Prediyabet ( Gizli şeker) nedir ?
Melatonin nedir ? Melatonin ne işe ya...
Selenyum, Selenyum nedir , selenyum f...
HBA1C nedir , HBA1C kaç olmalı , HBA...
Aşırı terleme sebepleri ? 10 ÖNEMLİ ...
B12 vitamini B12 eksikliği belirtiler...
Tiroid nodülü nedir ? Tiroid nodüller...
3 ماه پیش
در تاریخ 1403/02/04 منتشر شده
است.
14,586
بـار بازدید شده