یاتوها ؛ دیوان و موجودات شریر افسانه ای در روایات و اساطیر کهن ایران
325 بار بازدید -
4 هفته پیش
-
لینک پست قبلی از این
لینک پست قبلی از این کتاب :
یا مشی ومشیانه ؛ پدرو مادر نخستین ایرانیان همان آدم و حوا هستند؟ روایات و اساطیرایرانی چه می گویند؟ یاتوها ؛ دیوان و موجودات شریر افسان...
دیوان موجودات افسانه ای و پهلوانان
اوستا و سایر متون مذهبی آئین زردشت به توصیف ، دیوان موجودات افسانه ای و پهلوانان انسانی میپردازند که در دنیای ایران باستان می زیسته اند. آموزنده ترین منبع در این زمینه اوستاست اما متون بعدی از قبیل بندهش نیز به تفصیل از پهلوانان باستانی و دشمنان آنها سخن میگویند.
دیوان و نیروهای شر
در دنیای ایران باستان دو نوع نیروی شر متداول بوده است آنهایی که مستقیماً به پیکر انسانها حمله میکردند و آنهایی که در اطراف انسانها پرسه میزدند و در انتظار فرصتی بودند تا به آنها و محصولات و دام هایشان زیان برسانند. موجودات شر به طور کلی یا تو نامیده میشدند اما این واژه برای دشمنان آنها نیز به کار می رفت کسانی که قادر بودند با شر و قدرتش بجنگند. اینها ساحران و جادوگران بودند. دیو اصطلاحی است که ریشه در واژۀ باستانی ، دوا به معنی خدا یا خدای دروغین دارد ( نگاه کنید به واژه لاتین دئوس). گروهی شرور مؤنث نیز بودند که پئیریکا نامیده می شدند ( فارسی جدید آن ، پری و انگلیسی آن فیری است این گروه شبها بیشترین فعالیت را داشتند و شخصیت آنها شبیه جادوگران بود پریان با هیأتهای مختلف ظاهر می شدند به عنوان مثال میتوانستند به شکل موش یا ستاره دنباله دار درآیند. گاهی اوقات خود را زیبا میکردند تا انسانها را اغوا کنند و به آنها زیان برسانند ، و در سنت عدی ایران غالباً زیبایی آنها ستایش شده است. بدترین دیو شرور روح مادینه نئوش بود که در سنتهای بعدی زردشتی به هیأت یک مگس خال مخالی از شمال در می آید که سرچشمه و مأوای همه شرها است. او به آن گروه از موجودات شر تعلق دارد که تحت عنوان دروج در فارسی جدید ( دروغ توصیف شده اند. یکی از دشمنان دیوان و
جادوگران خدای میترا بود.
موجودات افسانه ای
از جمله موجودات افسانه ای که در متون زردشتی آمده است ، پرنده ای افسانه ای به نام سئين ( سیمرغ) است ؛ یک باز بزرگ که اهمیتی ویژه دارد. او بر فراز « درخت همه تخمه » لانه دارد و با بر هم زدن بالهای خود بذرها را می پراکند سپس این بذرها به وسیله باران و باد ، در سراسر زمین توزیع میشوند بر اساس افسانه های بعدی وی به جوجه هایش شیر میدهد و هر چند یکسان بودن او با سیمرغ بعدی قطعی نیست ، اما جالب است که در شاهنامه فردوسی با یک پرنده افسانه ای مشابه مواجه میشویم که قدرت های ماوراء طبیعی دارد و در داستان زال و پسرش رستم نقش مهمی ایفا میکند. درخت همه تخمه » در میانه دریای فراخکرت قرار دارد و یک ماهی به نام گر از آن نگهداری میکند که در اطراف آن شنا میکند و قادر است همه موجودات زیان آور را از آن دور سازد. یکی از این موجودات بخصوص خطرناک قورباغه است که سعی میکند ریشه های این درخت مقدس را بجود موجود افسانه ای دیگری که وظیفه اش حفاظت از این درخت است خرپاک.است این موجود ، سفید پیکر دارای شاخی زرین بر سر ، سه پا ، شش چشم و نه پوزه است این موجود نیز در میان دریای فراخکرت می ایستد ، و همه موجودات زیان آوری را که در آب هستند نابود میکند. بجز سیمرغ ، سایر پرندگانی که در اوستا از آنها نام برده شده یکی گرْشَيْتر ، پرنده تیز پروازی است که گفته های پیامبر زردشت را در اطراف می پراکند ، و دیگری اشوزشت یا جغد است که با ذکر کلمات ، مقدس دیوان شرور را دور می سازد. دیگر پرنده ای به نام چمروش است که وظیفه میهن پرستانه او برچیدن غیرایرانیان است و به پراکندن بذرهای درخت همه تخمه نیز کمک میکند تصور بر این بود که موجودات زبان بخش نیز مانند ، دیوان همواره انسانها حيوانات گیاهان و محصولات را تهدید میکنند. این موجودات که از آنها با نام خوفستره یاد میشود ، حیوانات شکاری جوندگان ، چلپاسه لاک پشت عنکبوت و حشراتی از قبیل ، زنبورها ، مورچه ها و سوسکها را شامل می.شوند گربه ها خوشایند تلقی نمی شدند زیرا به خانواده ای تعلق داشتند که به اندازه ببرها و شیرها خطرناک بودند. در میان این موجودات ناخوشایند هیولاهای افسانه ای نیز بودند که پهلوانان انسانی با آنها به جدال بر می خاستند. آنها غالباً هیأت مار یا اژدها.داشتند. مهمترین آنها اژی دهاک فارسی جدید اژدها هیولای سه سری بود که انسانها را می خورد. همین هیولای سه سر آدمی خوار در شاهنامه فردوسی با اسم ضحاک ظاهر میشود. در اوستا ازی دهاک به شرح زیر توصیف شده است:.... سه پوزه سه کله شش چشم هزار چستی و چالاکی دارند.... این دیو دروغ بسیار قوی که آسیب مردمان است این خبیث و قوی ترین دروغی که اهریمن بر ضد جهان مادی بیافرید تا جهان ریاستی را از آن تباه سازد یشت ( ۹ ، ۱۴)...
مقدمه 00:00
دیوان و نیروهای شر 00:27
موجودات افسانه ای 2:11
نخستین انسان و پهلوانان 8:01
منبع : کتاب اسطوره های ایرانی نوشته وستا سرخوش ترجمه عباس مخبر
یا مشی ومشیانه ؛ پدرو مادر نخستین ایرانیان همان آدم و حوا هستند؟ روایات و اساطیرایرانی چه می گویند؟ یاتوها ؛ دیوان و موجودات شریر افسان...
دیوان موجودات افسانه ای و پهلوانان
اوستا و سایر متون مذهبی آئین زردشت به توصیف ، دیوان موجودات افسانه ای و پهلوانان انسانی میپردازند که در دنیای ایران باستان می زیسته اند. آموزنده ترین منبع در این زمینه اوستاست اما متون بعدی از قبیل بندهش نیز به تفصیل از پهلوانان باستانی و دشمنان آنها سخن میگویند.
دیوان و نیروهای شر
در دنیای ایران باستان دو نوع نیروی شر متداول بوده است آنهایی که مستقیماً به پیکر انسانها حمله میکردند و آنهایی که در اطراف انسانها پرسه میزدند و در انتظار فرصتی بودند تا به آنها و محصولات و دام هایشان زیان برسانند. موجودات شر به طور کلی یا تو نامیده میشدند اما این واژه برای دشمنان آنها نیز به کار می رفت کسانی که قادر بودند با شر و قدرتش بجنگند. اینها ساحران و جادوگران بودند. دیو اصطلاحی است که ریشه در واژۀ باستانی ، دوا به معنی خدا یا خدای دروغین دارد ( نگاه کنید به واژه لاتین دئوس). گروهی شرور مؤنث نیز بودند که پئیریکا نامیده می شدند ( فارسی جدید آن ، پری و انگلیسی آن فیری است این گروه شبها بیشترین فعالیت را داشتند و شخصیت آنها شبیه جادوگران بود پریان با هیأتهای مختلف ظاهر می شدند به عنوان مثال میتوانستند به شکل موش یا ستاره دنباله دار درآیند. گاهی اوقات خود را زیبا میکردند تا انسانها را اغوا کنند و به آنها زیان برسانند ، و در سنت عدی ایران غالباً زیبایی آنها ستایش شده است. بدترین دیو شرور روح مادینه نئوش بود که در سنتهای بعدی زردشتی به هیأت یک مگس خال مخالی از شمال در می آید که سرچشمه و مأوای همه شرها است. او به آن گروه از موجودات شر تعلق دارد که تحت عنوان دروج در فارسی جدید ( دروغ توصیف شده اند. یکی از دشمنان دیوان و
جادوگران خدای میترا بود.
موجودات افسانه ای
از جمله موجودات افسانه ای که در متون زردشتی آمده است ، پرنده ای افسانه ای به نام سئين ( سیمرغ) است ؛ یک باز بزرگ که اهمیتی ویژه دارد. او بر فراز « درخت همه تخمه » لانه دارد و با بر هم زدن بالهای خود بذرها را می پراکند سپس این بذرها به وسیله باران و باد ، در سراسر زمین توزیع میشوند بر اساس افسانه های بعدی وی به جوجه هایش شیر میدهد و هر چند یکسان بودن او با سیمرغ بعدی قطعی نیست ، اما جالب است که در شاهنامه فردوسی با یک پرنده افسانه ای مشابه مواجه میشویم که قدرت های ماوراء طبیعی دارد و در داستان زال و پسرش رستم نقش مهمی ایفا میکند. درخت همه تخمه » در میانه دریای فراخکرت قرار دارد و یک ماهی به نام گر از آن نگهداری میکند که در اطراف آن شنا میکند و قادر است همه موجودات زیان آور را از آن دور سازد. یکی از این موجودات بخصوص خطرناک قورباغه است که سعی میکند ریشه های این درخت مقدس را بجود موجود افسانه ای دیگری که وظیفه اش حفاظت از این درخت است خرپاک.است این موجود ، سفید پیکر دارای شاخی زرین بر سر ، سه پا ، شش چشم و نه پوزه است این موجود نیز در میان دریای فراخکرت می ایستد ، و همه موجودات زیان آوری را که در آب هستند نابود میکند. بجز سیمرغ ، سایر پرندگانی که در اوستا از آنها نام برده شده یکی گرْشَيْتر ، پرنده تیز پروازی است که گفته های پیامبر زردشت را در اطراف می پراکند ، و دیگری اشوزشت یا جغد است که با ذکر کلمات ، مقدس دیوان شرور را دور می سازد. دیگر پرنده ای به نام چمروش است که وظیفه میهن پرستانه او برچیدن غیرایرانیان است و به پراکندن بذرهای درخت همه تخمه نیز کمک میکند تصور بر این بود که موجودات زبان بخش نیز مانند ، دیوان همواره انسانها حيوانات گیاهان و محصولات را تهدید میکنند. این موجودات که از آنها با نام خوفستره یاد میشود ، حیوانات شکاری جوندگان ، چلپاسه لاک پشت عنکبوت و حشراتی از قبیل ، زنبورها ، مورچه ها و سوسکها را شامل می.شوند گربه ها خوشایند تلقی نمی شدند زیرا به خانواده ای تعلق داشتند که به اندازه ببرها و شیرها خطرناک بودند. در میان این موجودات ناخوشایند هیولاهای افسانه ای نیز بودند که پهلوانان انسانی با آنها به جدال بر می خاستند. آنها غالباً هیأت مار یا اژدها.داشتند. مهمترین آنها اژی دهاک فارسی جدید اژدها هیولای سه سری بود که انسانها را می خورد. همین هیولای سه سر آدمی خوار در شاهنامه فردوسی با اسم ضحاک ظاهر میشود. در اوستا ازی دهاک به شرح زیر توصیف شده است:.... سه پوزه سه کله شش چشم هزار چستی و چالاکی دارند.... این دیو دروغ بسیار قوی که آسیب مردمان است این خبیث و قوی ترین دروغی که اهریمن بر ضد جهان مادی بیافرید تا جهان ریاستی را از آن تباه سازد یشت ( ۹ ، ۱۴)...
مقدمه 00:00
دیوان و نیروهای شر 00:27
موجودات افسانه ای 2:11
نخستین انسان و پهلوانان 8:01
منبع : کتاب اسطوره های ایرانی نوشته وستا سرخوش ترجمه عباس مخبر
4 هفته پیش
در تاریخ 1403/03/16 منتشر شده
است.
325
بـار بازدید شده