عالیه خواننده قدیمی تبریز و علی حسینی - حاج ولی قیزی ، aliyə&əli husseini - hac vəli qizi

Reza Babaei Rikan
Reza Babaei Rikan
1.4 هزار بار بازدید - پارسال - بانو عالیه از خوانندگان مشهور
بانو عالیه از خوانندگان مشهور دهه چهل خورشیدی تبریز است. بانو عالیه و نیز آتشپاره ( اقدس نجفی) از جمله خوانندگانی بودند که بیشتر ترانه های عامیانه و کوچه بازاری را در مکانهای عمومی و تالارهای هتل ها برای عموم اجرا می کردند.
خانم عالیه ، آتشپاره ( اقدس نجفی ) ، اعظم جمالی ، حَلمَه سازاندا و کمتر شناخته شده ها : نوبار اسدی ، سوزان ، سوسن و مرضیه و... از جمله این خوانندگانی بودند که در کنار ترانه های کوچه بازاری و عامیانه ، آهنگ های خلق آذربایجان ( خلق ماهنیلاری ) یا همان ( ترانه های فولکلوریک ) را هم اجرا می کردند ( ترانه هایی مثل : «عالیه - آغاشدا آلما» ، «عالیه - بیلیرسنمی سندن نییه کوسموشم» ، « عالیه - صاندیغا گیرسم نئیلرسن، دو صدایی با نادر شهبازی و ... ) از آن جمله هست که نشان از توجه ایشان به آثار خوانندگان باکو دارد که آن زمان از رادیو باکو پخش میشد و ورد زبان عامه مردم ترک زبان از جمله تبریز بود.
در آن دوران، حکومت به هنرمندان ترک زبان که ترانه های ترکی میخواندند روی خوشی نشان نمی داد و حتی سعی در تحقیر و در انزوا قرار دادن آنها داشت.
عالیه و آتشپاره تحصیلات موسیقیایی نداشتند ولی ترانه های آنها به سرعت بعد از به بازار آمدن صفحه گرامشان، ورد زبان مردم میشد و در عروسی ها و مجالس خوانده می شد.
آنها به تقلید از خوانندگان زن تهران در آن دوران ( مهوش ، پریوش ، شهپر و آفت ... ) ترانه هایی را به آن سبک در میخانه های تبریز اجرا میکردند که اکثر مخاطبانشان را افراد بزرگسالی تشکیل می دادند که حق ورود به میخانه را داشتند.
بین خوانندگان کوچه بازاری تبریز، خانم عالیه را نمی توان فراموش کرد و جایگاه محکمش را از یاد برد. او که بین مردم عادی به «یانیق عالیه» (عالیه سوخته) معروف بود، بسیاری از ترانه های خاص تبریز را با شیوه ای منحصر به فرد ایفا می کرد و آثار قابل اعتنایی خلق می نمود.
عالیه خانم در فاصله سالهای ۱۳۴۸ تا ۱۳۵۵  خورشیدی کنسرت و اجراهای فراوانی مخصوصا در تالار «مولن روژ تبریز» به روی صحنه برد.
عالیه هم مثل زنده یاد حسن پناهی اکثر ترانه های مشهور خوانندگان فارس زبان تهران آن دوران و ترانه های مشهور هندی فیلمهای هندی را به زبان ترکی باز خوانی میکرد که با استقبال زیاد عموم روبرو میشد. ترانه هایی مثل : ( "جمیله" از ترانه «جمیله یکه سوار - الهه» ،  "آمان منیم تالان جانیم" از ترانه «راهت دوره - حسین موفق» ، "عمو گله دار" از ترانه «عمو مهدی گله دار - عباس منتجم» ، "دام بلا" و "نخلستان" از ترانه «دام بلا و نخلستان - تاجیک» ، "لیلا" از «لیلا - کوروس ظفر نژاد» ، "داغی دره نی" از « قهر و جدایی - پوران» ، "گلمیشم" از « از هند اومدم - ایرج» "آی اوغلان هارا گئدیرسن؟" از یک ترانه مشهور افغانی بنام «آی خانم کجا میری؟» و "ماشینیمیز قیرمیزی" از ترانه فیلم هندی «آقای ۴۲۰» ) از اینگونه آثار هستند.
عالیه چند ترانه دو صدایی هم دارد که با علی حسینی ( حاج ولی قیزی - بیگ تعریفی - آیریلیق و کوسماخ ) و نادر شهبازی ( صاندیغا گیرسم نئیلرسن ) و نیز اکبر شعاع ( ژیگول خانم ) آنها را اجرا نموده اند.
اکثر آثار عالیه روی صفحه گرام توسط کمپانی مشهور «نوا» ضبط شده اند که به بیش از پنجاه صفحه گرام می رسد، ولی خیلی از این آثار از بین رفته اند و در دسترس نیستند و شاید مقداری هم در آرشیو مجموعه داران و آرشیوداران صفحه گرام موجود باشد که حاضر به ارائه آنها به عموم نیستند و...
با مراجعه به لیبل صفحات گرام باقیمانده از  عالیه مشخص میشود که تقریبا همه اجراهایش با ارکستر و تنظیم استاد « محمود گروسی » بوده است.
عالیه ترانه ای هم بصورت و با نام «غزل» خوانده است که نوازنده تار این ترانه "محمد بیگجه خانی" است.
افرادی که از نزدیک این خواننده را دیده بودند می گویند که او لباس های مردانه به تن میکرد و کلاه لبه دار مردانه و کت و شلوار می پوشید.
او برای محافظت از خود این پوشش مردانه را انتخاب کرده بود که در محیط بازار و میخانه های آن زمان بتواند خوانندگی کند و امرار معاش داشته باشد.
متاسفانه این هنرمندان هم ، مثل هنرمندان کوچه بازاری قدیم تهران، مورد حمایت دولت نبودند که بتوانند در رادیو و تلویزیون اجرا داشته باشند و آثار فاخر موسیقیایی به دنیای موسیقی عرضه کنند لذا بعد از مدتی در اوج بودن از یادها فراموش می شدند و در انزوا قرار میگرفتند و کسی هم سراغی از آنها نمی گرفت...
در مورد زندگی شخصی عالیه هیچ اطلاعاتی در دست نیست.
در سنگ مزار قبر او ، تاریخ تولدش ۱۳۲۳ و تاریخ فوتش ۱۳۸۱/۶/۸ درج گردیده است.
روحش شاد و یادش گرامی

پ.ن : اسامی آثار موسیقی ذکر شده همگی مستند بوده و خود فایل یا عکس لیبل صفحه گرامشان در آرشیو بنده موجود می باشد.

رضا بابائی ریکان ( رضا آذر ) - پاییز سال ۱۴۰۰ خورشیدی
پارسال در تاریخ 1401/11/29 منتشر شده است.
1,462 بـار بازدید شده
... بیشتر