گوشه دلکش ماهور
635 بار بازدید -
2 سال پیش
-
دلکش ماهوراز گوشه‌های دستگاه ماهور
دلکش ماهور
از گوشه‌های دستگاه ماهور که در قرن اخیر اهمیت بیشتری به آن داده شده ، طوری که امروزه مشهورترین گوشه دستگاه ماهور است . بررسی تصیف‌های گذشته نشان می‌دهد در گذشته نه چندان دور (میانه دوره قاجار) اجرای گوشه‌ای مانند خاوران ، در ادامه ماهور ، مرسوم‌تر از دلکش بوده است . گوشه دلکش، "شور"ی در دستگاه ماهور است که معمولا با شکست پرده یک‌باره ، فضای ماهور را تبدیل به شور می‌کند . دلکش در حقیقت شورِ رِ در ماهورِ دُ محسوب می‌شود زیرا دستگاه شور در نفسِ خود ، دارای دو شور است و دلکشِ ماهور ، شورِ دوم است (شورِ سُل در شورِ رِ ) ، یعنی سلمک و شهناز است و نه "درآمدِ" شور . به همین دلیل ایست‌های دلکش در پرده فا و با اشاره به پرده می بِکار است ، یعنی ایست با همان حالتی که در شهناز هست و از همین رو در ردیف هنگ‌آفرین پس از دلکش ، قرچه نیز روایت شده است . بنابراین اگر فرودِ معروف شور ، که با شکست پرده همراه است ، در دلکشِ ماهورِ دُ اعمال شود ، فرود به شورِ رِ صورت گرفته است . در این گوشه هر نوع شعری با هر وزنی خوانده می‌شود زیرا چنین گوشه‌هایی که در حقیقت مقام‌اند ، دارای بسترِ صوتیِ ویژه و نتِ محورند .
از ۲۶ تصنیف قدیمی ماهور که عبدالله دوامی روایت کرده ، استفاده از گوشه دلکش فقط در تصنیف "زمن نگارم" ساخته درویش‌خان ، دیده می‌شود ولی در بیشتر تصنیف‌ها به خاوران و عراق اشاره شده است .
(فرهنگ نواهای ایران . ارشدتهماسبی)
@haft_dastgaah978
دلم از نرگسِ بیمارِ تو بیمارتر است
چاره کن دردِ کسی کزهمه ناچارتر است
"ردیف دوامی"
از گوشه‌های دستگاه ماهور که در قرن اخیر اهمیت بیشتری به آن داده شده ، طوری که امروزه مشهورترین گوشه دستگاه ماهور است . بررسی تصیف‌های گذشته نشان می‌دهد در گذشته نه چندان دور (میانه دوره قاجار) اجرای گوشه‌ای مانند خاوران ، در ادامه ماهور ، مرسوم‌تر از دلکش بوده است . گوشه دلکش، "شور"ی در دستگاه ماهور است که معمولا با شکست پرده یک‌باره ، فضای ماهور را تبدیل به شور می‌کند . دلکش در حقیقت شورِ رِ در ماهورِ دُ محسوب می‌شود زیرا دستگاه شور در نفسِ خود ، دارای دو شور است و دلکشِ ماهور ، شورِ دوم است (شورِ سُل در شورِ رِ ) ، یعنی سلمک و شهناز است و نه "درآمدِ" شور . به همین دلیل ایست‌های دلکش در پرده فا و با اشاره به پرده می بِکار است ، یعنی ایست با همان حالتی که در شهناز هست و از همین رو در ردیف هنگ‌آفرین پس از دلکش ، قرچه نیز روایت شده است . بنابراین اگر فرودِ معروف شور ، که با شکست پرده همراه است ، در دلکشِ ماهورِ دُ اعمال شود ، فرود به شورِ رِ صورت گرفته است . در این گوشه هر نوع شعری با هر وزنی خوانده می‌شود زیرا چنین گوشه‌هایی که در حقیقت مقام‌اند ، دارای بسترِ صوتیِ ویژه و نتِ محورند .
از ۲۶ تصنیف قدیمی ماهور که عبدالله دوامی روایت کرده ، استفاده از گوشه دلکش فقط در تصنیف "زمن نگارم" ساخته درویش‌خان ، دیده می‌شود ولی در بیشتر تصنیف‌ها به خاوران و عراق اشاره شده است .
(فرهنگ نواهای ایران . ارشدتهماسبی)
@haft_dastgaah978
دلم از نرگسِ بیمارِ تو بیمارتر است
چاره کن دردِ کسی کزهمه ناچارتر است
"ردیف دوامی"
2 سال پیش
در تاریخ 1401/06/24 منتشر شده
است.
635
بـار بازدید شده