نگاهی دوباره به ماتریالیسم تاریخی - مراد فرهادپور - جلسه سوم

نگاهی دوباره به ماتریالیسم تاریخی به‌هدایت مراد فرهادپور جلسه سوم www.bidar.school www.instagram.com/bidar.school/​ telegram channel: t.me/bidarschool این سلسله جلسات که تحت عنوانِ کلی «نگاهی دوباره به ماتریالیسم تاریخی» ارائه می‌شود تلاشی‌ست برای طرح مجموعه‌ای از پرسش‌ها که هر یک از آن‌ها به نحوی با موضوع عام بحرانِ مارکسیسم و شکل‌های گوناگون پاسخ‌گویی بدان مرتبط است. قرار بر این است که این سلسله درسگفتارها در چهار جلسه کامل شود، هرچند با توجه به گستردگی بحث، امکان جابه‌جایی برخی مضامین یا تداوم بحث در دوره‌های بعدی وجود دارد. مضامین این چهار جلسه را می‌توان به شرح زیر خلاصه کرد: ۱ــ ماتریالیسم و علم به مثابه مضمون عام و کلی جلسه/ ماتریالیسم در مقام سنت فکری و شالوده‌ی اصلی مارکسیسم/ نقد علم‌گرایی و علم‌زدگی و پوزیتیویسم قرن نوزدهمی از آنتی‌دورینگ تا مارکسیسم اصول‌گرا. ۲ــ ماتریالیسم و فلسفه/ ماتریالیسم در مقام متافیزیک یا تاریخ/ اولویت تاریخ بر ماتریالیسم: تاریخی‌گرایی مطلق گرامشی. ۳ــ ماتریالیسم و اقتصاد (سیاسی)/ نقد مفاهیم بنیادینی چون شیوه‌ی تولید، نیروها و روابط تولید/ مسأله‌ی دِترمینیسم اقتصادی و «قوانین تاریخ»/ بررسی تحول تاریخ بر اساس شیوه‌های تولید و پرداختن به مسأله‌ی گذر به سرمایه‌داری و نقش اساسی مثال تحول جامعه‌ی انگلستان در تعمیم به‌اصطلاح قوانین تاریخ و شکل‌گیری علم تاریخ مارکسیستی. ۴ــ ماتریالیسم و سیاست/ پرداختن به مفاهیمی چون طبقه و پیکار طبقاتی. بررسی خودآیینی سیاست در مقام کنش و تفکر مادی و اجتماعی. خلاء نظریه و کنش سیاسی در مارکسیسم. سیاست مردمی رهایی‌بخش: آمیزش روبنا و زیربنا در دیدگاه ماتریالیستی. مراد فرهادپور متولد تهران در ۱۳۳۷ متفکر، نویسنده و مترجم است. او از دهه‌ی شصت به این‌سو متون گوناگونی را در حوزه‌ی ادبیات و فلسفه، چه در قالب مقاله در نشریاتی چون راه‌ نو، کیان، آدینه و ارغنون؛ و چه در قالب ‌کتاب‌‌ چون عقل افسرده، ۱۳۷۸، بادهای غربی، ۱۳۸۲ و پاره‌های فکر، ۱۳۸۸ به رشته‌ی تحریر در آورده است. او همچنین از دهه‌ی هفتاد به این سو توامان به ترجمه و تدریس متونِ فلسفی جریان‌های انتقادی غرب، از آثار متفکرینِ مکتبِ فرانکفورت تا دیگر آثارِ فیلسوفانِ جریان‌ساز چون بَدیو، آگامبن و ژیژک پرداخته است.