درس‌گفتارهای هادی صمدی؛ شکوفایی و خوب‌زیستن - جلسه ۴
508 بار بازدید -
پارسال
-
جهان در دو دهه‌ی اخیر
جهان در دو دهه‌ی اخیر شاهد تغییرات شگرفی در نگرش‌های کلان به اقتصاد و سیاست بوده است. در عیان شدن آثار مخرب تغییرات اقلیمی، بحران‌های شدید اقتصادی، و همه‌گیری کووید پرسشهای مشابهی در مورد نقش و مسؤولیت دولت‌ها مطرح شده است؛ پرسش‌هایی باقدمت چند صد ساله اما با بیانی نو: مگر نه اینکه باید هدف غایی دولت‌ها، و برنامه‌ها و قوانین اقتصادی که پی‌می‌گیرند افزایش رفاه عموم مردم جامعه باشد؟ مگر نه اینکه هدف غایی قانون‌گذاران باید خوش‌زیستی و شادکامی آحاد مردم باشد؟
ممکن است کسی بگوید هدف از تاسیس دولت برقراری «امنیت» است؛ یا دیگری بگوید هدف از برنامه‌های اقتصادی افزایش «رشد اقتصادی» و «ثروت» است. اما اگر بپرسیم چرا باید دولت‌ها امنیت، رشد اقتصادی و ثروت را هدف خود قرار دهند ساده‌ترین پاسخ آن است به این ترتیب مردم راحت‌تر زندگی می‌کنند؛ یا اینکه شادکامی و خوش‌زیستی (یا به‌زیستی) عمومی آنها افزایش می‌یابد. اما به طور متعارف کسی نمی‌پرسد چرا باید رفاه مردم افزایش پیدا کند و راحت‌تر زندگی کنند؟ مثالی بزنیم. در پاسخ به اینکه «چرا آب خوردی؟» می‌گویم «چون تشنه بودم»، و در پاسخ به اینکه «چرا خواستی تشنگی را رفع کنی؟» می‌گویم «چون می‌خواستم زنده بمانم». اما در پاسخ به اینکه «چرا می‌خواهی زنده بمانی؟» دیگر لزومی به پاسخ احساس نمی‌شود: بدیهی است که هر کسی می‌خواهد زنده بماند. به بیان ارسطویی می‌گوییم «حیات» ارزشی ذاتی دارد در حالیکه رفع تشنگی ارزشی ابزاری. به همین سیاق ارسطو معتقد است که می‌توان گفت «شادکامی» و «به‌زیستی» ارزش ذاتی دارند و وسیله‌ای نیستند برای رسیدن به هدفی بالاتر، در حالیکه «ثروت» ارزشی ذاتی ندارد و تنها وسیله‌ای است برای کمک به شکوفایی قوه‌ها و استعدادهای انسان‌ها و در نتیجه شادکامی و «به‌زیستی» آنها. پرسشی که در سال‌های اخیر با تواتر زیادی مطرح شده این است که پس چرا طی سده‌های گذشته هدف غاییِ شادکامی، با اهداف واسطه‌ی ابزاری، از جمله امنیت، ثروت، و رشد اقتصادی جایگزین شده‌اند؟ (مثلاً با اینکه به وضوح هدف واسطه‌‌ای مانند افزایش رشد اقتصادی، پله‌ای واسطه برای رسیدن به هدف غایی یع/نی افزایش رفاه مردم است اما خود تبدیل به هدف نهایی تقریباً تمامی دولت‌ها شده است.)... ادامه مطلب در لینک موسسه: https://doxa-v.org/flourish-set
ممکن است کسی بگوید هدف از تاسیس دولت برقراری «امنیت» است؛ یا دیگری بگوید هدف از برنامه‌های اقتصادی افزایش «رشد اقتصادی» و «ثروت» است. اما اگر بپرسیم چرا باید دولت‌ها امنیت، رشد اقتصادی و ثروت را هدف خود قرار دهند ساده‌ترین پاسخ آن است به این ترتیب مردم راحت‌تر زندگی می‌کنند؛ یا اینکه شادکامی و خوش‌زیستی (یا به‌زیستی) عمومی آنها افزایش می‌یابد. اما به طور متعارف کسی نمی‌پرسد چرا باید رفاه مردم افزایش پیدا کند و راحت‌تر زندگی کنند؟ مثالی بزنیم. در پاسخ به اینکه «چرا آب خوردی؟» می‌گویم «چون تشنه بودم»، و در پاسخ به اینکه «چرا خواستی تشنگی را رفع کنی؟» می‌گویم «چون می‌خواستم زنده بمانم». اما در پاسخ به اینکه «چرا می‌خواهی زنده بمانی؟» دیگر لزومی به پاسخ احساس نمی‌شود: بدیهی است که هر کسی می‌خواهد زنده بماند. به بیان ارسطویی می‌گوییم «حیات» ارزشی ذاتی دارد در حالیکه رفع تشنگی ارزشی ابزاری. به همین سیاق ارسطو معتقد است که می‌توان گفت «شادکامی» و «به‌زیستی» ارزش ذاتی دارند و وسیله‌ای نیستند برای رسیدن به هدفی بالاتر، در حالیکه «ثروت» ارزشی ذاتی ندارد و تنها وسیله‌ای است برای کمک به شکوفایی قوه‌ها و استعدادهای انسان‌ها و در نتیجه شادکامی و «به‌زیستی» آنها. پرسشی که در سال‌های اخیر با تواتر زیادی مطرح شده این است که پس چرا طی سده‌های گذشته هدف غاییِ شادکامی، با اهداف واسطه‌ی ابزاری، از جمله امنیت، ثروت، و رشد اقتصادی جایگزین شده‌اند؟ (مثلاً با اینکه به وضوح هدف واسطه‌‌ای مانند افزایش رشد اقتصادی، پله‌ای واسطه برای رسیدن به هدف غایی یع/نی افزایش رفاه مردم است اما خود تبدیل به هدف نهایی تقریباً تمامی دولت‌ها شده است.)... ادامه مطلب در لینک موسسه: https://doxa-v.org/flourish-set
پارسال
در تاریخ 1402/03/28 منتشر شده
است.
508
بـار بازدید شده