نظریه زمینه‌ای یا داده‌بنیاد (گراندد تئوری) چیست و چه کاربردی دارد؟

معادل‌های متعددی برای «گراندد تئوری» در متون فارسی وجود دارد. مثلاً نظریه زمینه‌ای، داده‌بنیاد، داده محور، پایه‌ای، بسترزاد و غیره از جمله ترجمه‌هایی است که از این مفهوم در منابع فارسی دیده می‌شود. نظریه زمینه‌ای یکی از روش‌های محبوب و متداول در مطالعات کیفی است و در رشته‌های علوم انسانی و اجتماعی ابزاری برای ساخت نظریه‌های جدید محسوب می‌شود. بنیاد این روش بر گردآوری داده‌های کیفی در محیط و بستر واقعی و تحلیل استقرایی داده‌ها برای کشف مفاهیم و مقوله‌ها استوار است. از سال ۱۹۶۷ تا امروز ویرایش‌های مختلفی از این روش در دنیا ارائه شده و این روند تکاملی همچنان ادامه دارد.