مستی به چشم شاهد دلبند ما خوش است - حافظ - سهیل قاسمی

مستی به چشم ِ شاهد ِ دل‌بند ِ ما خوش است زان‌رو سپرده‌اند به مستی زمام ِ ما #حافظ غزل ۱۱ بیت ۷ برشی از برنامه‌های در دست تدوین واکاوی غزل‌های حافظ حافظ ِ شاعر | شرح ِ سطر به سطر ِ غزل‌های دیوان حافظ سهیل قاسمی مَستی: (حاصل ِ مصدری): ۱. مست بودن ۲. خمار آلودگی، مستی ِ چشم. (عمید) (نکره/وحده): یک مست. مُستی: ۱. گله و شکایت ۲. اندوه (عمید) شاهد: ۱. مرد یا زن ِ خوب‌رو ۲. معشوق، محبوب ۳. آن‌چه با آن بتوان وجود ِ چیز ِ دیگر را اثبات کرد. (عمید) در مجاز، به خورشید نیز شاهد ِ روز، شاهد ِ رخ‌زرد و شاهد ِ فلک گفته‌اند. دل‌بند: ۱.صفت ِ مفعولی، مَجاز، کسی که انسان او را از ته ِ دل دوست بدارد. بسته شده به دل. معشوق، محبوب. (عمید) ۲. صفت فاعلی ِ مرکب، در بند کننده‌یِ دل، اسیر کننده‌یِ دل (دهخدا) گشاد ِ کار ِ مشتاقان در آن اَبرویِ دل‌بند است خدا را یک نفس بنشین! گره بگشا زِ پیشانی حافظ ۴۷۴ زلف ِ دل‌دُزد ش صبا را بند بر گردن نهاد با هواداران ِ رَه‌رو حیله‌یِ هندو ببین حافظ ۴۰۲ زمام: مهار، افسار، در مجاز، اختیار (عمید) مستی به چشم ِ شاهد ِ دل‌بند ِ ما خوش است. ۱. مستی و خماری و نیمه‌باز بودن و خواب‌آلود بودن به چشم ِ شاهد ِ ما خوش می‌نشیند و به قول ِ امروزی‌ها «می‌آید». به‌جز آن نرگس ِ مستانه که چشم‌اش مرساد زیر ِ این طارم ِ فیروزه کسی خوش ننشست حافظ ۲۴ ۲. مست بودن ِ ما، به چشم ِ شاهد ِ ما خوش می‌آید. یار خوش می‌دارد این مستی ِ ما را. دوست دارد یار این آشفتگی کوشش ِ بیهوده به از خفتگی مولوی، مثنوی، بخش ۹۲ جدا از این، بی این که قضاوت و اصراری داشته باشم، توجه ِ شما را به واژه‌یِ مُستی به معنایِ گله و شکایت؛ و هم‌چنین مُستی به معنایِ اندوه جلب می‌کنم. در معنایِ گله و شکایت، مصراع را می‌توان چنین معنی کرد که هنگامی که یار گله و شکایت می‌کُنَد، چشم‌هایِ او زیبا می‌شود. نرگس‌اش عربده‌جوی و لب‌اش افسوس‌کُنان نیم‌شب دوش به بالین ِ من آمد، بنشست حافظ ۲۶ یا: هنگامی که ما گله و شکایتی می‌کنیم، این گله و شکایت ِ ما به چشم ِ یار، خوش می‌آید. هم‌چنین در معنایِ اندوه، می‌توان همین دو گونه تعبیر را گفت: هنگامی که چشمان ِ یار اندوه‌ناک است، زیبا می‌شود. بنوش می که سبک‌روحی و لطیف مدام علی‌الخصوص در آن دم که سر گران داری حافظ ۴۴۵ و دوم این‌که: یار، اندوه ِ ما را دوست می‌دارد.

• #فرهنگ_و_هنر
• #حافظ
• #واکاوی
• #شرح_حافظ
• #سهیل_قاسمی