معامله فضولی چیست|شرایط معامله فضولی|نکات مهم معامله فضولی/مهدی حنیور

معامله فضولی معامله فضولی به این مفهوم می باشد که شخصی صاحب مالی نیست و مالکیت آن را ندارد و نیز از سوی مالک هم این اجازه را در اختیار ندارد. اما نسبت به آن مال یک عمل حقوقی انجام می‌دهد. به شخصی که بدون دریافت اجازه از مالک مال را مورد معامله قرار می‌دهد، فضول می گویند. عمل حقوقی راجع به مال یعنی فضول با مال خرید و فروش انجام دهد یا معامله ای ترتیب دهد که انجام آن فقط در دسته اختیارات مالک می باشد و آن شخص در انجام این کار بدون اجازه دخالت نموده است. معامله فضولی معامله فضولی مثلاً شخص الف اتومبیل شخص ب را بدون این که از او اجازه بگیرد به شخص ج انتقال می دهد یا اجاره می دهد. با توجه به این موضوع باید گفت که در هر معامله فضولی سه نفر حضور پیدا می کنند. اول مالک یعنی شخصی که از نظر قانون مال متعلق به او می باشد. دوم شخص فضول یعنی آن فردی که بدون اجازه و در اختیار داشتن حقی معامله‌ای را راجع به مال دیگری انجام می دهد. سوم شخص اصیل یعنی فردی که فضول با او معامله را منعقد نموده است. آثار معامله فضولی معامله فضولی از جمله معاملات غیر نافذ تلقی می شود. یعنی از لحاظ حقوقی نیازمند تنفیذ و تایید است تا اعتبار پیدا کند. اما سوال این جاست که چه کسی باید این تصدیق را بدهد یا به عبارتی دیگر چنان چه شخصی بدون اذن صاحب مال اقدام به انجام معامله فضولی کند اثر معامله چگونه خواهد بود ؟ تکلیف معامله فضولی را مالک مال است که تعیین می کند. در حقیقت باید به زبان ساده چنین توضیح داد که اصیل هنگامی که در معامله با فضول قرار داشته است فرقی نمی‌کند که آگاه باشد یا بی اطلاع باشد. در هر حال این معامله فضولی انجام شده است و به انجام معامله تمایل نشان داشته داده است و شخص فضول در معامله نقشی نخواهد داشت و تنها شخصی که باید تکلیف قرارداد و معامله و آثار آن را تعیین کند مالک می باشد. بنابراین آثار معامله فضولی دو مورد است یا قبول معامله یا ردهمعامله که در زیر توضیح داده می شود. قبول معامله فضولی نخستین اثر معامله فضولی قبول معامله از سوی مالک می باشد. در شرایطی که مالک معامله را قبول کند معامله کامل خواهد شد و از نظر قبول قرارداد بین مالک و اصیل دارای اعتبار است و هر دو باید نسبت به آن معامله عمل نمایند تاییدی که از سوی مالک انجام می‌شود هم می‌تواند به شکل صریح صورت گیرد هم به صورت ضمنی. اگر به شکل صریح باشد مثلاً مالک به زبان می گوید که معامله با تو را قبول می‌کنم یا به شکل غیرمستقیم و ضمنی معامله را می پذیرد. مثلاً از شخص اصیل تقاضای اجاره می کند. رد معامله فضولی با رد معامله مالک اثر آن را راجع به خودش خاتمه می بخشد. از نکات مهمی که باید در نظر داشت این است که در آثار معامله فضولی باید به آن عنایت داشت که برای مالک مدت زمانی به منظور تایید یا رد معامله مقرر نشده است. از سوی دیگر اصیل تا وقتی که مالک تکلیف قرارداد را تعیین ننموده است حق فسخ آن را نخواهد داشت و باید نسبت به آن وفادار باشد. اما چنان چه در طی این مدت که مالک نسبت به معامله فضولی اتخاذ تصمیم می کند، زیانی از نظر معامله به اصیل وارد شود او قادر است با اثبات ضرر و زیان معامله را بر هم بزند. معامله فضولی معامله فضولی التزام اصیل به معامله فضولی عقد فضولی از سوی مالک غیر نافذ می باشد و تا پیش از تنفیذ او دارای اثر حقوقی نیست. اما اصیل قانونا باید نسبت به عقد پایبند باشد و نمی تواند از زیر بار مسئولیت آن بگریزد. بر اساس ماده ۲۵۲ قانون مدنی ضرورتی ندارد اجازه یا رد به شکل فوری انجام شود. اما چنان چه تاخیر مالک در قبول یا رد معامله فضولی سبب ضرر و زیان به اصلیل شود حق فسخ معامله را خواهد داشت. فرقی نمی‌کند که نسبت به فضولی بودن معامله آگاه باشد یا جاهل و از مفهوم مخالف ماده فوق چنین برداشت می شود که اگر تاخیر مالک سبب زیان شود او حق فسخ معامله را نخواهد داشت. قائم مقامی در اجازه یا رد معامله فضولی یکی از نکات مهم در معامله فضولی آن است که ضرورتی ندارد که اجازه یا رد عقد فضولی به وسیله فردی که در هنگام انعقاد معامله مالک مبیع بوده است صورت پذیرد. بلکه این قبول یا رد به وسیله جانشین مالک نیز میسر است. پس اگر مالک بدون اطلاع از معامله فضولی مبیع را به شخص دیگری انتقال دهد عقد همچنان غیر نافذ خواهد بود و قبول یا رد آن با مالک جدید است. https://www.dadyar.org/%d9%85%d8%b9%d8%a7%d9%85%d9%84%d9%87-%d9%81%d8%b6%d9%88%d9%84%db%8c/

• #تحصیلات_و_یادگیری
• #فضولی
• #معامله_فضولی
• #مهدی_حنیور
• #دادیار