شرح دعای 20 صحیفه سجادیه مکارم الاخلاق | جلسه اول | استاد مجاهدی
500 بار بازدید -
4 سال پیش
-
دعای مکارم الاخلاق، دعا ی
دعای مکارم الاخلاق، دعا ی 20 صحیفه سجادیه است که در آن براى كسب اخلاق نیک و انجام كارهاى پسنديده و همچنین دوری از رذائل اخلاقی از خدا درخواست یاری می شود. درخواست های موجود در این دعا در دو محور اخلاق فردی و اجتماعی ارائه شده است. امام سجاد علیه السّلام در این دعا به موانع رشد انسان و راه های نجات او از شر القائات شیطان اشاره کرده است.
در آغاز بیشتر فرازهای این دعا ذکر صلوات تکرار شده و بعد از آن از خداوند درخواست های جدیدی شده است. دلیل این تکرار را نزدیک شدن دعا به استجابت، با همراهی صلوات دانسته اند. دعای بیستم صحیفه سجادیه را به دلیل در بر داشتن تعالیم مهم و انسان ساز جهت کسب اخلاق ستوده و انجام كارهاى پسنديده دارای اهمیت می دانند.
_____________________
اهمیت و جایگاه
دعای بیستم صحیفه سجادیه که به دلیل در بر داشتن تعالیم مهم و انسان ساز جهت کسب اخلاق ستوده و انجام كارهاى پسنديده، به دعای مکارم الاخلاق معروف شده است، مورد توجه بسیاری از دعاپژوهان بوده و علاوه بر شرح های کلی صحیفه سجادیه، در کتاب ها و مجموعه سخنرانی های متعددی به صورت مجزا شرح شده است. گفته شده، امام سجّاد(علیه السلام) در این دعا، بسیارى از رذایل اخلاقى و گناهان را برمى شمرد تا از آنها اجتناب شود و فهرستى از فضایل اخلاقى را نیز بازگو مى کند و آراستگى بدان صفات را از خداوند مى طلبد تا مؤمنان براى کسب این صفات، به او اقتدا کنند. استفاده امام سجاد علیه السّلام از آرایه های ادبی مانند سجع، جناس و تضاد و گزینش اسلوب های نحوی و صرفی، همچنین گزینش مفاهیم و واژه های هماهنگ با محتوا را از امتیازات دعای مکارم الاخلاق جهت ماندگار شدن تعالیمش در ذهن مخاطب دانسته اند.
___________________
آموزه ها
موضوع اصلی دعای مکارم الاخلاق، درخواست هایی از خدا براى كسب اخلاق ستوده و انجام كارهاى پسنديده است. درخواست های موجود در این دعا شامل اخلاقیات در زمینه های گوناگون اندیشه، گفتار و کردار می شود و در دو محور اخلاق فردی و اجتماعی ارائه شده است.[۹] آموزه های دعای مکارم الاخلاق از امام سجاد علیه السّلام در ۳۰ فراز به شرح ذیل است:
محورهای اخلاق فردی
درخواست کامل ترین مرحله ایمان، بالاترین مرتبه یقین، بهترین نیت و برترین اعمال
ايمان سرچشمه همه خيرات و اخلاق پسنديده
نيت صالح منشا عمل صالح
طلب اصلاح نفس با رفق و مدار از سوی خدا
مشکلات و موانع رشد انسان: توجه و اشتغال به غیر خدا، فقر، طمع، گردن کشی، خودپسندی و فخرفروشی
راه های نجات انسان: انجام اعمال براى قیامت، خرج كردن وقت در راه هدف، مصون بودن از فقر و وسعت رزق، انجام عبادت بى عجب و ریا و انجام اعمال خير بدون منت گذاشتن
درخواست تواضع در عین بزرگی و سربلندی
پایداری در عمل: هدایت شایسته، نیت استوار، عبادت دائم و دوری از شیطان
درخواست کمال در امور اخلاقی
دعا برای گشایش مالی در طول زندگی و روزی وسیع در ایام سالمندی
درخواست عفو الهی در پایان عمر
به یاد خدا بودن در همه زندگی
دعا برای مصونیت از عذاب الهی
درخواست هدایت به بهترین راه
میانه روی در زندگی
درخواست بهترین ها از خدواند
امتحان الهی با ثروت
درخواست برکت در مال (درخواست روزی از جایی که گمان به آن نمی رود)
پناه بردن بر قدرت الهی
سختی و حقارت های تنگدستی
درخواست میانه روی در عبادت
تغییر هر چیزی به دست خداست
در معرض هلاکت بودن نفس
درخواست راهی آسان برای محبّت الهی
محورهای اخلاق اجتماعی
دعا برای اصلاح بداندیشی های دیگران: تبدیل حسد به مودت،
دعا برای پیروزی و غلبه بر دشمنان
ایثار و گذشت های اخلاقی
نفی قدرت طلبی و تجاوز به حقوق دیگران
بیان ویژگی های صالحان: گسترش عدالت، کنترل خشم، اصلاح بین مردم، آشکار کردن کارهای خوب مردم، پوشاندن عیوب انسان ها، نرم خویی، فروتنی، خوش رفتاری، آرامش، وقار، خوش اخلاقی، رعایت ادب اجتماعی و اخلاق عمومی و ...
اجتناب از اسرافکاری
پاسخ خوب در برابر کار بد
پيامدهاى ناگوار يارى خواستن از غيرخدا
القائات شیطانی در قلب و زبان انسان ها (آرزوی باطل، بدگمانی، حسد، فحش و ناسزا، شهادت باطل، آبروریزی و ...
پناه بردن به خدا از ظلم کردن و ظلم دیدن
لزوم بیان هدایت های الهی (قدرت بيان و تأثير آن در هدايت مردم )
مسئولیت پذیری و مدیریت درست
تبدیل دشمنی نزدیکان به دوستی
همکاری با دیگران و خدمت به جامعه
توجه به کرامت و حیثیت انسان ها
داشتن الگو و اسوه و تعیین جهت گیری در بسط و گسترش عدالت
ایجاد آرامش و مبارزه با خشونت
اهمیت مسابقه اجتماعی در خوبی ها
دفع عوامل ضرر و زیان
ترک احسان نابجا
درخواست دستی توانا در مقابل ظالم و زبانی گویا در برابر دشمنان
بی اعتنایی به ثروت مال اندوزان
درخواست بهترین صلوات برای محمّد و آل محمّد
4 سال پیش
در تاریخ 1399/11/18 منتشر شده
است.
500
بـار بازدید شده