عقد ضمان چیست/ارکان عقد ضمان/شرایط عقد ضمان/مهدی حنیور

عقد ضمان مقصود از ضمان در حوزه حقوق مدنی آن است که به سبب قراردادی و غیر از آن، مالی بر عهده شخصی واقع شود. مثلاً فردی به دنبال یک عقد با دیگری مکلف می شود که بدهی شخص سومی را پرداخت کند. این قرارداد از دسته عقود معین می باشد که دارای مقررات ویژه‌ای است که در این مقاله به آن پرداخته می‌شود. عقد ضمان عبارت است از این که فردی مالی را که بر دوش دیگری است به عهده بگیرد. متعهد را ضامن و شخص دیگر را مضمون له و فرد سوم را مضمون عنه یا مدیون اصلی می نامند. بر اساس نظر فقهای امامیه اصولاً ضمان مستقل از ریشه ضمن است و ضمن به مفهوم انتقال می باشد. یعنی مالی که در عهده کسی است به عهده شخص دیگری انتقال می یابد. اما بیشتر علمای اهل سنت بر این باورند که ضمان از ریشه ضم و نون آن اضافی می باشد. در نتیجه به مفهوم انضمام ذمه ضامن به ذمه بدهکار تلقی می شود و مضمون له اختیار دارد که به هر یک از آن ها که تمایل داشته باشد مراجعه کند. در ظاهر اسباب ضمان در قانون مدنی ۵ چیز در نظر گرفته شده است. یکی از آنان ضمان عقدی و ۴ مورد دیگر ضمان قهری است. مفهوم ضمان ضمان در لغت به مفهوم پذیرش و تقبیل و برعهده گرفتن وام دیگری و الزام به این که اگر شخصی به تعهد خودش پایبند نبود، خسارت آن را جبران کند. در اصطلاح فقهی ضمان به مفهوم تعهد و برعهده گرفتن است. در فقه عقد ضمان به دو مفهوم عام و خاص مطرح شده که در مفهوم عام، ضمان شامل عقد ضمان و در مفهوم خاص حواله و کفالت را در برمی گیرد. تعریف عقد ضمان عقد ضمان یعنی این که شخصی مالی را که بر عهده دیگری است بر عهده بگیرد. متعهد را ضامن شخص دیگر را مضمون له و شخص ثالث را مضمون عنه یا مدیون اصلی می گویند. با این تعریف به منظور آن که عقد ضمان محقق شود باید شخصی در مقابل طلبکار مکلف گردد که دین بدهکار را پرداخت می‌کند و این تعهد مورد پذیرش طلب کار صورت گیرد. مال موضوع دین امکان دارد عین باشد یا منفعت انجام کار. منوط بر این که مباشرت مدیون در عقد شرط نشده باشد. بدین مفهوم که تعهد مذکور از جمله تعهداتی باشد که فقط شخص متعهد قادر به انجام آن باشد و انجام آن از طرف فرد دیگر امکان پذیر و میسر نباشد. بنابراین از تعهد غیر مالی مثل حضانت فرزند و تمکین و سکونت مشترک با همسر نمی‌توان ضمانت نمود. چون این تکالیف قابلیت انتقال به عهده ضامن را ندارد. عقد ضمان بین ضامن و مضمون له واقع می شود و رضایت هر کدام از متعاملین شرط این قرارداد است و به همین سبب هر دو طرف باید برای عقد ضمان دارای اهلیت باشند. ضمانت در ضمان در شرایطی که مطلقاً انجام شده باشد سبب برائت ضامن خواهد شد و در مقابل مضمون له به آخرین ضامن فقط مدیون خواهد بود. اما چنان چه شرط تضامن شود، همه ضامنان به اضافه مدیون اصلی در مقابل طلبکار متعهد تضامنی بوده و مضمون له این امکان را دارد که به همه آن ها را رجوع کند. پس ضمان متعهد شدن ضامن به مال می باشد که در ذمه مضمون عنه به اثبات رسیده است و در واقع قراردادی می باشد که نیاز به ایجاب ضامن خواهد داشت. ایجاب هم به هر گفتاری که از نظر عرفی دلالت بر تعهد کند قابل قبول است. به عبارت دیگر به قبول از کسی که طلبکار است و برای او ضمان شده است به هر آن چه که دلالت بر توافق به آن کند نیاز دارد و رضایت و توافق مضمون عنه اعتبار تلقی نمی شود. https://yarvakil.com/%d8%b9%d9%82%d8%af-%d8%b6%d9%85%d8%a7%d9%86/

• #تحصیلات_و_یادگیری
• #عقد_ضمان
• #ارکان_عقد_ضمان
• #مهدی_حنیور
• #دادیار
• #یاروکیل